هدف: ارزیابی مهارت های حرفه ای معلمان از ابعاد مختلف (روش تدريس، تكنولوژي آموزشی، طراحي آموزشي، ارزشيابي)

تعداد سوال: 25

تعداد بعد: 4

شیوه نمره گذاری: دارد

روایی و پایایی: دارد

منبع: دارد

نوع فایل: word 2007

همین الان دانلود کنید

قیمت: فقط 4900 تومان

خرید فایل نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

پرسشنامه مهارت های حرفه ای معلمان (آزمون خودسنجی)

توجه: با توجه به اینکه اغلب محصولات این سایت حاصل تلاش های بدون وقفه تیم ترم آخر می باشد، هر گونه کپی برداری از مطالب سایت به صورت جدی پیگرد قانونی خواهد داشت.

مهارتهای حرفه ای معلمان

یکی از مهمترین وبرجسته ترین عوامل فرایند یاددهی – یادگیری ، موفقیت و پیشرفت تحصیلی  دانش آموزان در آموزش و پرورش وابسته به وجود معلمانی است که از تواناییهای نظری و علمی لازم برخوردار باشند. معلم علاوه بر مسئولیت طراحی ،اجرا و  ارزشیابی فرایند یاددهی-  یادگیری در محیط آموزشی بعنوان فردی سازنده و فراهم آورنده شرایط و محیط فرهنگی متناسب و پویا با رفتار خود در جامعه برای مردم خصوصاًًبرای نسل جوان الگو و اسوه می باشد. و با قابلیتها و مهارتهای خود در  دانش آموزان برای رسیدن به کمال، رشد و بالندگی نگرش و انگیزه مثبت ایجاد می کند که مهارتهای حرفه ای معلم نقش بسیار مهمی در این زمینه دارد که منظور از مهارتهای حرفه ای شامل آگاهی از روشهای تدریس، سازماندهی و اداره کلاس، مشاوره و راهنمایی دانش آموزان و ارزشیابی می باشد.

حسن ملکی مهارتهای حرفه ای معلم را «مهارتها و تواناییهای عملی معلم در فرایند یادگیری مانند مهارت معلم در تهیه طرح، اجرای روشهای نوین تدریس، استفاده از وسایل کمک آموزشی و ارزشیابی» می داند. بطور کلی شایستگی های معلم به ۳ بخش عمده (مهارتهای عمومی، مهارتهای تحقیق و مهارتهای حرفه ای) تقسیم می شود که در بخش مهارتهای حرفه ای داشتن مهارت عملی در اداره و مدیریت کلاس، طراحی، اجرای ارزشیابی و انتخاب روشهای مناسب تدریس برای یاددهی- یادگیری مهم است و همچنین معلم علاوه بر شایستگی عقلانی و صلاحیت علمی نه تنها باید دارای اطلاعات و نگرشهای تربیتی باشد بلکه باید بتواند آنها را در عرصه عمل یعنی در آموختن و هدایت کردن به مورد اجرا بگذارد. پس معلم باید دارای مهارتهایی مانند (آشنایی با روش تدریس، طراحی آموزشی و ارزشیابی) باشد (تقی پورظهیر،۱۳۸۷، ص۱۴۸). تدریس امر ساده ای نیست و معلم در تدریس با متغیرهای مختلفی سر و کار دارد، شناخت و کنترل  همه عوامل و متغیرها کار آسانی نیست و شاید بتوان گفت غیرممکن است. بدون شک در ایجاد محیط یادگیری عواملی همچون ویژگیهای معلم و شاگرد، ساخت نظام آموزشی، محتوای آموزشی و دهها  متغیر دیگر می تواند موثر باشد. اساسی ترین عامل برای ایجاد موقعیت مطلوب در تحقق هدفهای آموزشی معلم است. تسلط به محتوا و موضوع درس از مهمترین ویژگیهای معلم است اما معلم علاوه بر داشتن محتوای غنی علمی، باید از فنون و مهارتهای آموزشی، روشهای ارائه محتوا و چگونگی برقراری ارتباط، نظریه های جدید ارتباطی و از دانشهای جدید روانشناسی و علوم رفتاری بویژه روانشناسی تدریس و یادگیری آگاهی کافی داشته باشد. معلم باید علاوه بر ویژگیهای شخصیتی و علمی دارای صلاحیتهای            حرفه ای باشد، زیرا با این مهارت می تواند به فعالیت های آموزشی خود جهت دهد و به تحلیل فرآیند آموزشی بپردازد و با استفاده از امکانات و تجهیزات موجود روش تدریس خود را انتخاب کند. ضروری است که معلم باید علاوه بر داشتن محتوای غنی علمی و آشنایی با روشهای تدریس باید با برنامه ریزی، طراحی آموزشی و ارزشیابی که به عنوان مولفه های مهارتهای حرفه ای شناخته شده اند آشنایی و تسلط کامل داشته باشد تا بتواند تدریس موثر و اثر بخش داشته باشد (شعبانی، ۱۳۸۶، ص ۱۱۷).

بدین سان امروزه تدریس در آموزش و پرورش فقط «تدریس و یاددادن» نیست، بلکه برانگیختن و راهنمایی یادگیرندگان برای یادگیری است. معلم موفق معلمی نیست که فقط تدریس می کند یا آموزش می دهد، بلکه کسی است که فرصتهای گوناگون یادگیری را فراهم می سازد (شعاری نژاد، ۱۳۸۱، ص ۱۷).

زمانی این فکر متداول بود که فردی چیزی را بداند می تواند آن را یاد دهد یعنی شرط تدریس را داشتن معلومات معلم می دانستند، امروزه صاحبنظران بر این اعتقادند که تنها داشتن معلومات برای تدریس کافی نیست بلکه شرایط دیگری نیز باید وجود داشته باشد. گرچه مهارت و تسلط به رشته تخصصی معلمی، یکی از ارکان مهم این شغل به حساب می آید لیکن تحقق این امر با کسب مهارتهایی در ارائه مطلب مورد تدریس امکانپذیر است. متخصصین تعلیم و تربیت شیو های تدریس رابه مهارتهای کوچک تقسیم می کنند و توصیه می نمایند هر معلم قبل از تدیس باید مهارتهای لازم را کسب کند. از جمله این مهارتها «مهارتهای حرفه ای معلم» می باشد.

۱- مهارت در اداره کلاس درس یا مدیریت کلاس درس: اگر دانش آموزان در کلاس درس فعال باشند کلاس درس برای کار آماده بوده و مشکلی برای معلم فراهم نمی آید.

۲- مهارت در مشاوره و راهنمایی دانش آموزان: این امر زمانی تحقق پیدا می کند که دانش آموزان نسبت به معلم اعتماد داشته باشند، جلب اعتماد دانش آموزان باعث خواهد شد که آنان مسایل و مشکلات خود را با معلم در میان گذارند.

۳- مهارت در استفاده از تکنولوژی آموزشی: به معلم کمک می کند با کمترین فعالیت بیشترین کارایی را داشته باشد.

۴- مهارت در روش تدریس و انتخاب محتوای مناسب: استفاده از الگوهای نوین تدریس مبتنی بر فناوریهای جدید از جمله مهارتهایی است که باعث می شود کلاس درس جذاب و بهترین محیط برای یادگیری و اموزش خلاقیت دانش اموزان می باشد. در چنین محیطی دانش آموزان ضمن روبرو شدن با مسایل واقعی زندگی، مسایل را حل می کنند.

۵- مهارت در طراحی آموزشی و اجرای آن: مهارت در آغاز کردن درس، مهارت در آماده شدن برای رفتن به کلاس، مهارت در برنامه ریزی درس برای یک جلسه کار کلاس، مهارت در تعیین تکلیف مناسب، مهارت در خلاصه کردن محتوای آموزشی در کلاس درس، مهارت در کشف خلاقیت و نوآوری                   دانش آموزان، مهارت در استفاده از مثالهای مناسب و قابل توجه دانش آموزان از جمله مهارتهای ضروری معلمان در این بخش است که ضروری است همه معلمان به آنها مجهز باشد.

مهارتهای معلم در تدریس

معلم به منظور انجام گرفتن فعالیتها به مهارتهایی احتیاج دارد که در عرصه یاددهی – یادگیری آنها را «مهارتهای تدریس» می­نامند. چنین مهارتهایی با توجه به زمان اجرای فعالیتهای آموزشی به سه دسته به قرار زیر تقسیم شده اند:

1. مهارتهای پیش از تدریس (مرحله­ی فعالیتهای طراحی و برنامه­ریزی)
2. مهارتهای ضمن تدریس (مرحله­ی اجرا)
3. مهارتهای بعد از تدریس (مرحله­ی ارزشیابی)

مهارتهای پیش از تدریس در ارتباط با مجموعه فعالیتهایی است که معلم پیش از رفتن به کلاس آنها را انجام می­دهد، مانند: ۱- انتخاب هدفهای درس، ۲- تعیین روشهای مناسب تدریس و ۳- مشخص ساختن نظام ارزشیابی.

مهارتهای ضمن تدریس در برگیرنده­ی فعالیتهایی است که معلم به هنگام تدریس در کلاس انجام می­دهد. برخی از این فعالیتها عبارت­اند از: ۱- آماده سازی ذهنی دانش­آموزان ۲- ارائه­ی مطلب و ۳- تأثیر بر فعالیتهای گروهی.

مهارتهای بعد از تدریس به آن دسته از فعالیتهایی گفته می­شود که پس از انجام تدریس بایستی به کار گرفته شوند مانند ۱- سنجش میزان پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان، ۲- تهیه آزمونها و ۳- تفسیر نتایج آزمونها.

مهارتهای پیش از تدریس و فعالیتهای مرتبط با آن در فصل طراحی آموزشی مورد بحث قرار گرفت و مهارتهای بعد از تدریس و فعالیتهای مربوط به آن در فصل ارزشیابی مورد بحث واقع خواهد شد. در این بخش مهارتهای ضمن تدریس مورد توجه قرار می­گیرد و فعالیتهای آنکه نقش بسیار مهمی در فرایند یاددهی یادگیری ایفا می کنند به تفصیل بررسی می­شود.

مهارتهای ضمن تدریس

آشنایی هرچه بیشتر معلم با مهارتهایی که در ضمن تدریس بایستی به کار گرفته شوند نه تنها وی را در امر آموزش کمک می­کند بلکه او را در دستیابی به هدفهای تدریس و همچنین فراهم آوردن شرایط مناسب برای یادگیری دانش­آموزان یاری می­نماید. در زیر به برخی از این مهارتها که توسط کارشناسان تعلیم و تربیت مورد تأکید واقع شده­اند اشاره می­گردد.

1. ایجاد ارتباط صحیح:

برقراری ارتباط صحیح با دانش­آموزان کلاس یکی از مهمترین مهارتهای معلم به شمار می­رود. بدین جهت وی می­بایستی بیش از هر مهارت دیگری در پرورش و گسترش آن کوشا باشد.

ارتباط به طرق مختلف تعریف شده اما در ساده­ترین شکل آن به صورت فرایندی بین پیام دهنده (معلم) و پیام گیرنده (دانش­آموز) به منظور دریافت پیام (متن درس) آمده است. در شرایط ایده­آل و مطلوب که عوامل مخل و مزاحم حذف شده­اند، احتمال دریافت صحیح پیام و همچنین پاسخگویی مناسب بسیار زیاد می­باشد. اما از آنجا که در برقراری روابط پیچیده­ی انسانی عوامل زیادی، با توجه به شرایط خاص زمانی و مکانی، مشارکت دارند، عملاً امکان دستیابی به شرایط ایده­آل ارتباط، اگر غیرممکن نباشد بسیار دشوار     می­باشد. از این رو ارائه مطلب درسی در کلاس به صورت مطلوب صرفاً از طریق ارتباط صحیح بین معلم و دانش­آموز صورت می­پذیرد. برای نیل به این منظور، معلم باید عوامل مخل در مسیر رد و بدل شدن پیامها را شناسایی نموده و نسبت به رفع آنها اقدام کند.

عوامل مخل در ارتباط ممکن است هم به پیام  دهنده، هم به پیام  گیرنده و هم خود پیام مربوط باشد. برای مثال اگر به هنگام ارسال پیام، صدای معلمی نارسا باشد یا اینکه بیان وی قابل درک نباشد و یا مثل افراد کسل و بی شوق و ذوق در کلاس درس حاضر گردد، در این صورت خود او به عنوان فرستنده­ی پیام موجب اخلال در جریان ارتباط می­باشد. یا اگر حواس دانش­آموز پرت یا دلهره داشته باشد و آماده گوش دادن نباشد و یا اینکه اساساً دانش پایه­ی او ضعیف باشد، در این حالت، بدون شک، ایجاد هرگونه پیام مبهم و نارسا بوده و یا اینکه بر اساس ذوق و علاقه و توانایی دانش­آموزان تهیه نشده باشد. سرانجام، عامل مخل ممکن است مربوط به وسیله­ای باشد که معلم به منظور ارسال پیام از آن بهره می­گیرد (صفوی،۱۳۸۱، ص۸۹).

در هر صورت معلم برای رفع هر یک از عوامل مخل بایستی در وهله­ی اول مشخص سازد که عامل مزاحم مربوط به کدام یک از عناصر تشکیل دهنده نظام ارتباطی می­باشد، سپس مجدانه در جستجوی راه حل مناسب، قدم بردارد. عوامل مخل و مزاحم در کلاس درس متعددند و طرقی که برای برطرف شدن آنها پیشنهاد گردیده به قرار زیر می­باشد:

الف) حرکت معلم در کلاس به هنگام تدریس و ثابت نبودن در یک جا

ب) تمرکز بخشی دانش­آموزان از طریق نمونه­های کلامی و غیرکلامی

ج) تغییر شکل دادن به رابطه متقابل خود و دانش­آموزان در کلاس

د) سکوت و قطع فعالیت آموزشی برای چند لحظه

هـ) استفاده از حواس مختلف دانش­آموزان در آموزش