هدف: ارزیابی شاخص های تدریس اثربخش از دیدگاه اعضای هیئت علمی (روش تدریس، ویژگی های فردی، دانش پژوهی، توانایی ارتباط)
تعداد سوال: 48
تعداد بعد: 4
شیوه نمره گذاری: دارد
روایی و پایایی: دارد
منبع: دارد
نوع فایل: Word 2007
همین الان دانلود کنید
قیمت: فقط 4500 تومان
پرسشنامه شاخص های تدریس اثربخش
مطالب مرتبط:
1- پرسشنامه عوامل موثر بر تعامل استاد و دانشجو در محیط آموزشی مبتنی بر وب
2- پرسشنامه رفتار یادگیرنده در تدریس اثربخش استاد
3- پرسشنامه ویژگی های استاد برای تدریس اثربخش
4- پرسشنامه نگرش استادان به یادگیری الکترونیکی
5- پرسشنامه کنش های ترجیحی تدریس
6- پرسشنامه علل تقلب دانش آموزان
7- پرسشنامه عوامل مؤثر بر تمرکز در کلاس
8- پرسشنامه اندازه گیری محیط آموزشی داندی (DREEM)
9- پرسشنامه باورهای کارآمدی تدریس ریاضی معلمان (MTEBI)
10- پرسشنامه ارزیابی معیارهای يك استاد توانمند برای تدریس اثر بخش از دیدگاه دانشجویان
ترم آخر: پرسشنامه های استاندارد
پرسشنامه شاخص های تدریس اثربخش
توجه: با توجه به اینکه اغلب محصولات این سایت حاصل تلاش های بدون وقفه تیم ترم آخر می باشد، هر گونه کپی برداری از مطالب سایت به صورت جدی پیگرد قانونی خواهد داشت.
تدریس اثر بخش
از مهمترین وظایف معلم تدریس اثر بخش است که عوامل بسیار متعددی در پیشبرد آن نقش دارند که به بررسی آنان می پردازیم .
چگونگی یادگیری دانش آموزان
تدریس اثربخش معلم را قادر می سازد در فرایند های اصلی و مباحث مربوط به یادگیری یک دستور کار صحیح ارائه دهد . یادگیری دانش آموزان تغییراتی است که در رفتار دانش آموزان، در نتیجه درگیر شدن او در یک تجربه آموزشی ،به وجود می آید . گگنی پنج نوع از یادگیری دانش آموزان را چنین پیشنهاد می کند :
* اطلاعات کلامی
* مهارت های هوشی
* راهبردهای شناختی
* نگرش ها
* مهارت های حرکتی
آزوبل منافع استفاده از پیش سازمان دهنده ها ، معتقد است ، پیش سازمان دهنده ها روش هایی هستند که معلم در آغاز درس به آنها اشاره و براساس آن ها محتوا و فعالیت های یادگیری را سازمان دهی می کند . به این طریق با دانش و درک قبلی دانش آموزان ارتباط می یابد و یادگیری تا حد امکان معنی دار می شود .
-
طراحی تجربه یادگیری
تنوع بسیاری در روش های تدریس وجود دارد و معلمان به اهمیت فرایند در مقایسه با محصول بیشتر پی برده اند .
معلمان می دانند که روش یادگیری دانش آموز ، به اندازه محتوای تدریس اهمیت دارد . این حرکت بر فرایند تاکید دارد و بخشی از فرایند استفاده از فعالیتهای یادگیری را شکل می دهد . فعالیتهای یادگیری مشارکت فعال دانش آموزان را می طلبد . مشارکت باعث درک بیشتر ، مهارت بهتر و انتقال یادگیری می شود و بر انگیزش و نگرش نسبت به یادگیری تاثیر بسیاری می گذارد . یادگیری دانش آموزان به دو روش پرورش می یابد . :
الف ) تدریس بیانگر ، شامل گوش دادن به معلم ، پرسش و پاسخ ، تماشای نمایش و یا بحث بین معلم و دانش آموز است .
ب) کارعلمی : یعنی آموزش به منظور انجام وظایف و فعالیتهای علمی ” خواه انفرادی باشد ، خواه گروهی “
تدریس بیانگر ، وقتی به یادگیری منجر می شود که به سه کاربرد عمده آن توجه خاصی شود . :
1. شفاف ساختن ساختار و هدف تجربه ی یادگیری
2. اطلاع رساندن ، توصیف و توضیح
3. استفاده از سوالات و بحث های گوناگون برای سهولت یادگیری .
کار علمی به وظایف ، فعالیتها و تجربیاتی اطلاق می شود که معلم آنان را به کار می گیرد . و همراه آن از توضیحات نیز استفاده می کند . در واقع کار علمی بر انجام کار توسط دانش آموز تمرکز دارد و یادگیری ناشی از تفکری است که از انجام این کار علمی به وجود می آید .
پنج گروه اصلی از کارهای علمی که توسط معلمین استفاده می شوند ، عبارتند از :
1. خواندنی ها و نوشته های سازمان یافته
2. کارهای تحقیقاتی
3. برنامه های کاری مجزا
4. کار گروه های کوچک
5. یادگیری تجربی
o توجه به تفاوتهای فردی دانش آموزان
تفاوتهای فردی دانش آموزان و گروه های دانش آموزی ، بر یادگیری و یاددهی اثر می گذارند . در این میان ،شش تفاوت عمده وجود دارند که بیشتر مورد توجه هستند .
1. توانایی : توانایی با هوش ارتباط نزدیکی دارد . هوش یعنی توانایی کودک برای یادگیری و رفع نیازهای شناختی و ذهنی ، از طریق به کارگیری دانش کنونی ، درک و مهارت های ذهنی . دانش آموزان از نظر توانایی به 3 دسته تقسیم می شوند : کم توان ، دارای توانایی متوسط و دارای توانایی بسیار بالا . بنابراین یکی از جنبه های کلیدی سازمان دهی کلاس ها در مدارس، تقسیم دانش آموزان براساس تواناییهای آنان است . معلمان باید برای کار موفقیت آمیز و اثربخش در مدیریت تغییر بسیار ماهر باشند .
2. انگیزه : بدون شک انگیزه یادگیری ،یکی از جنبه های کلیدی یادگیری و از عوامل مهم تفاوت بین دانش آموزان است . دانش آموزان نه فقط در سطح انگیزه با یکدیگر متفاوت هستند .بلکه در جبران آن و نیز در میزان انگیزش درونی و بیرونی هم متفاوت هستند .معلمان باید در تشخیص منشاء بی انگیزگی دانش آموزان ( مانند درک نکردن مطالب ، اعتماد به نفس ضعیف ، بی میلی نسبت به تلاش ضعیف و .. ) دارای مهارت باشند و تجربیات یادگیری را طوری طراحی کنند تا این عوامل منفی ، کمترین تاثیر را در یادگیری دانش |آموزان داشته باشند .
۳. طبقه ی اجتماعی : اصطلاح طبقه اجتماعی ، به یک امر ثابت و منحصر اطلاق نمی شود ، بلکه به طور کلی دارای دو عنصر اصلی است : اول قدرت ، ثروت و موقعیت نسبی است ، که از شغل یک فرد مشتق می شود . دوم : مجموعه ای از ارزشها ، نگرش ها و آرمان های فرهنگی ، که نوع گروههای شغلی متفاوت را مشخص می کند . بیشترین تفاوت طبقاتی بین دانش آموزان تفاوت بین طبقه متوسط و طبقه کارگری است .طبقه اجتماعی باعث ایجاد مانع آموزشی می شود و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار میدهد .بنابراین معلمین باید در مورد تاثیرات احتمالی این عامل مهم برانگیزه و پیشرفت دانش آموز، حساسیت نشان دهند .
۴. جنسیت : وقتی در مورد تفاوت پیشرفت علمی مونث و مذکر بحث می کنیم . صحبت از هویت جنسی به میان می آید .هویت جنسی از نظر بیولوژیکی تاثیراتی برپیشرفت علمی دانش آموزان دارد . در مقایسه هویت جنسی دختران و پسرانی که در یک جامعه خاص رشد کرده اند ، نگرش ها ، ارزش ها ،انتظارات و رفتارهایی را در خود پرورش داده اند که در آن جامعه به عنوان رفتار مناسب افراد مذکر یا مونث ، مورد قبول است . تاکید بیشتر مدارس بر افزایش فرصت های برابر است . که نشان می دهد تلاش بسیاری برای بهبود مدارس در این زمینه شده است . و برنامه های شخصی و اجتماعی با مباحث جنسیتی سروکار دارند . و مشکلات مربوط به آنها تا حدی حل شده است .
۵. نژاد : توجه به نژاد از این نظر حائز اهمیت است که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و گروههای قومی خاص ، کمتر از میانگین است . کم آموزی دانش آموزان خانواده های اقلیت های قومی ممکن است تا حدی به مسکن نا مطلوب ، درآمد نسبتا پایین ، ارزش ها و نگرش های متفاوت نسبت به مدرسه ، استفاده از زبان خاص و الگوی زندگی آنها مربوط باشد . لذا مدارس باید در کنار توسعه رفتار و نگرش نژادی به دانش آموزان گروههای اقلیت های قومی کمک کنند . تا به بالاترین سطح پیشرفت علمی دست یتبند .
۶. نیازهای آموزشی خاص : برای سالیان متمادی اصطلاح نیازهای آموزش خاص به ارائه آموزش در مدارس خاص ، کلاس های خاص و یا بخش های مرتبط مدارس عالی اطلاق می شد . این نوع آموزش ها در حالت خیلی حاد ، در خانه های مسکونی یا بیمارستانها نیز ارائه می شد .آموزش خاص مخصوص دانش آموزانی بود که از یک یا چند نوع ناتوانی رنج می بردند ( ناتوانی جسمی ، احساسی ،اجتماعی یا فیزیکی ) و این باعث می شد نتوانند در مدارس عادی تحصیل کنند . میزان مشکلات یادگیری ، رتبه بندی :خفیف ، متوسط و شدید دارد . بعضی از کارشناسان معتقدند که نیازهای آموزشی خاص کودکان باید در صورت امکان در مدارس عادی برآورده شوند . آنان بیان می کنند مدارس خاص ( و آموزش های خاص مجزا 9 برای بیشتر دانش آموزانی که دارای مشکلات یادگیری متوسط هستند و تقریبا برای همه دانش آموزانی که دارای مشکلات یادگیری شدید هستند ، ضروری است . در بحث تدریس اثربخش معلمان دو وظیفه مهم دارند : اول : آگاهی معلم است . این احتمال وجود دارد که دانش آموز خاصی که مشکلات یادگیری دارد ، به آموزش خاصی نیاز داشته باشد .لذا باید چنین دانش آموزانی را تحت کنترل قرار داد و راه حل مناسبی برای آنان اجرا کرد . در اینصورت نیاز به روانشناسی آموزشی الزامی است . دوم : مشارکت معلم در برنامه مدرسه است تا بتواند نیازهای آموزشی خاص دانش آموزان را برآورده سازد . لازمه این کار افزایش مهارتهای معلم است .
وظایف و خصوصیات معلم در تدریس اثربخش
ویژگیهایی در اثربخشی تدریس معلم وجود دارند که در توصیف خصوصیات تدریس متفاوتند . براساس یک مطالعه از 11 کشور پنج جنبه ی کلیدی از خصوصیات معلم در تدریس اثربخش عبارتند از :
-
کسب دانش لازم دز موضوع درس و محتوا
-
داشتن مهارتهای فنی تعلیم و تربیت ، شامل یادگیری استفاده از راهبردهای تدریس و توانایی اجرای آن
-
مهارت سنجش از خود و داشتن توانایی در انتقاد از خود ، یعنی نشانه ای از معلم حرفه ای بودن
-
همدلی و تقدیر و تشکر از دیگران
-
توانایی مدیریتی
توانایی در مدیریت و تدریس کلاسی را نیز می توان تحت سه عنوان گروه بندی کرد : طرح درس ، ارائه درس وکنترل آن ، سنجش و ارزیابی
طرح درس: طرح درس خوب یکی از جنبه های مهم تدریس اثربخش است ، بسیاری از معلمین باتجربه ، محتویات درس موفقیت آمیز را به صورت عاقلانه و منطقی دسته بندی میکنند که به آنها کمک می کنند تا زمان کمتری را برای طرح درس خود صرف کنند . در طرح درس سه عنصر عمده وجود دارد . اولین عنصر اهداف کلی است. دومین مورد توجه قرار دادن محیط ،فعالیتها و توالی آنها از نظر اثربخشی و سومین عنصر ، ارزشیابی پیشرفت آموزشی دانش آموزان است ،بطوریکه معلم بتواند موفقیت آمیز بودن درس را ارزیابی کند .
ارائه درس وکنترل آن : دو وظیفه کلیدی در تدریس ارائه درس و کنترل آن است . ارائه درس یعنی توجه به تمام جنبه های سازمان دهی درسی و اجرای آن . کنترل یعنی روش هایی که معلم نیاز دارد تا پیشرفت درس را ارزیابی کند و از موفقیت آمیز بودن آن مطمئن شود .در عمل ارائه درس و کنترل رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند . بسیاری از فعالیتها که معلم در حین درس انجام می دهد ( مانندپرسش) بخشی از ارائه درس و کنترل است.
سنجش و ارزیابی : برای بهبود کیفیت یادگیری دانش آموزان سنجش و ارزیابی پس از پایان درس ضروری است . ابتدا توجه کنیم ، آیا درس موفقیت آمیز بوده است و آیا نیازی به تمهیدات بعدی خواهد بود ،یاخیر؟ آن گاه پیشرفت آموزشی دانش آموزان را ارزیابی و تثبیت کنیم .
ارزیابی موفقیت آمیز درس ، موارد بسیاری را شامل می شود ، از یک طرف معلم باید به نتایج اثربخش آموزش توجه داشته باشد و از طرف دیگر باید مباحث عملی را پیگیری کند .
-
ارتباط با دانش آموزان
ارتباط بین معلم و دانش آموزان ، در تدریس اثربخش اهمیت زیادی دارد . برقراری ارتباط صحیح بین معلم و دانش آموزان مستلزم دو ویژگی است . ابتدا باید دانش آموزان اقتدار معلم را قبول داشته باشند و سپس بین معلم و دانش آموزان احترام متقابل و تفاهم وجود داشته باشد .
چهار عاملی که در ایجاد و حفظ اقتدار معلم نقش دارند ، عبارتند از :
ü شان و منزلت معلم * صلاحیت معلم * کنترل در کلاس * کنترل نظم و انظباط
تفاهم و تعامل معلم با دانش آموزان ، براساس سه ویژگی است :
* معلم توجه خاصی به پیشرفت هر دانش آموز دارد .
* معلم به دانش آموزان به عنوان فراگیران احترام می گذارد .
* معلم به دانش آموزان به عنوان افراد احترام می گذارد .
-
رسیدگی به رفتار ناشایست دانش آموزان
رفتار ناشایت دانش آموزان ، رفتاری است که توانایی معلم را در ایجاد و حفظ تجربیات یادگیری اثربخش در کلاس ، کاهش میدهد . وظیفه ی کلیدی معلمان به حداقل رساندن وقوع این رفتار است .
هنگامی که رفتار ناشایستی از دانش آموزان سرمیزند ، توبیخ ، تنبیه یا مشاوره ی معلم ، باید با دقت و حساسیت انجام شود . بطوریکه احتمال جلوگیری از وقوع مجدد آن رفتار را به حداکثر برساند .
-
ارزیابی کار
سه جنبه ی شغلی معلمان ، آنها را به مبارزه می طلبد . به عبارت دیگر چالش هایی است که در سر راه معلمان قرار دارند . اولی طراحی برنامه درسی مدرسه است .بطوریکه اهداف اموزشی مدرسه را تا حد ممکن برآورده سازد . دوم ، ایجاد سیستم های ارزیابی معلمان است که باعث اثربخشی پیشرفت شغلی آنان می شود . و سوم ، ایجاد روشهایی است که سطح اظطراب معلمان را کاهش می دهند .
این سه جنبه از شغل معلمی ،از مسائل مهمی هستند که معلمان با آن روبهرویند .و اگر بخواهند اثربخشی خود را حفظ کنند باید به درستس به آنها رسیدگی شود .