نظريه ويژگيهاي شغل توسط ريچارد هاكم و اولدهام ارائه گرديد. پژوهشي كه روي ميزانهاي عيني ويژگيهاي شغل كه با خشنودي و توجه كاركنان همبسته بود (هاكم و اولدهام ۱۹۸۰ ، ۱۹۷۶) نظر  پيشنهادي آنان اين بود كه ويژگيهاي معين ميتواند در رفتار و نگرشهاي مربوط به كار تأثير بگذار اما اين ويژگيها همه كاركنان را با مشاجره تحت تأثير قرار نميدهد.

ويژگيهاي اصلي شغل به وسيله هاكمن و اولدهام به شرح زير تعريف شده است:

۱. تنوع مهارت: به وسعتي كه كارگران از مهارتها و تواناييهاي مختلف در يك شغل استفاده ميكنند. يك شغل بيشتر چالش پرانگيز، يك شغل معني دار خواهد بود.

۲. هويت وظيفه: يكپارچگي شغل يعني اينكه آيا آن شامل انجام يك واحد كامل كاري يا تكميل يك محصول ميشود يا فقط شامل يك جزء از يك محصول در خطو توليد.

۳. اهميت وظيفه: اهميت يك شغل براي زندگي و رفاه همكاران يا مصرف كنندگان. براي مثال مكانيك يك هواپيما در زندگي انسانهاي بسياري تأثير دارد بنابراين چنين شغلي بسيار پراهميت تر است تا اشتغال در شغل كارمندي دفتري اداره پست.

۴. اختيار:  ميزان استقلال كاركنان در برنامه ريزي و سازماندهي كار.

۵. بازخورد:  ميزان اطلاعات دريافتي كاركنان درباره اثربخشي و كيفيت عملكرد شغلي خويش. بر اين اساس مشاغل ميتوانند براي به حداكثر رساندن اين ويژگيها با روشي كه هرزبرگ ارائه داده است به شرح زير، دوباره طراحي شوند.

– تركيب نمودن وظايف كوچك و تخصصي به واحدهاي بزرگتر. اين عامل سبب افزايش تنوع مهارت و هويت وظيفه مي‌گردد.

– مرتب كردن وظايف به واحدهاي كاري معني دار و طبيعي براي مسئول ساختن فرد در قبال واحد داراي هويت كه اين عامل هويت و اهميت وظيفه را افزايش ميدهد.

– دادن مسئوليت به افراد براي رفتار مستقيم با مراجعان و يا مصرف كننده نهايي كه اين عامل تنوع مهارت، اختيار و بازخورد را افزايش ميدهد.

-دادن اختيار،‌ مسئوليت و نظارت بر وظايف شغلي به كاركنان،‌ اين عامل تنوع مهارت،‌هويت وظيفه و اختيار را افزايش ميدهد.

– مهيا نمودن شرايطي براي كاركنان كه به طور منظم ياد بگيرند كه چگونه ميتوانند شغل خود را بهتر انجام دهند. كه اين عامل بازخورد را افزايش ميدهد.

بازخورد × اختيار × ((تنوع مهارت + هويت وظيفه + اهميت وظيفه) ÷ 3) = نمره بالقوه انگيزشي

منبع:  روانشناسي صنعتي / سازماني تاليف و ترجمه دكتر علي مهداد انتشارات جنگل